 Kaart google.nl/maps - provincie Oppland Kaart kart.finn.no - provincie Oppland roze lijn = provinciegrens
Oost-Noorwegen / Austlandet:
2.6 provincie Oppland II
· Het provinciehuis staat in Lillehammer.
· De provincie Oppland maakt deel uit van de regio Østlandet (= Akershus + Buskerud + Hedmark + Oppland + Oslo + Telemark + Vestfold + Østfold). · Oppland kent drie districten: Gudbrandsdalen Vestoppland en Valdres.
 Het provinciewapen toont twee witte bloemtakjes tegen een groene achtergrond. De takjes zijn van de “Pulsatilla vernalis”: het wildemanskruid.
fietsen op de Dovrefjell foto: onbekend
21 juli '04 Kaart google.nl/maps: route Dombås - Oppdal (= provincie Oppland) - Trondheim (= provincie Sør-Trøndelag) - Soria Moria Camping in Verdal (= provincie Nord-Trøndelag) Aan de zuidzijde van wegno.E136 (met de dorpjes Bjorli, Lesja en Dombås) ligt een glooiend agrarisch gebied met grotere boerderijen. Het ligt aan de voet van Nationaal Park Reinheimen.
Aan de noordzijde van de weg ligt de hoogvlakte Dovrefjell: een deels moerassig hoogland dat de grens vormt tussen Zuid- en Noord-Noorwegen. Bijna geheel Dovrefjell is nationaal park. Ten oosten van Dombås ligt Rondane Nasjonalpark.
Dombås is een plaats met een groter winkelcentrum en een uitgebreide Turist Info.
Kaart google.nl/maps: locaties van Dombås - Hjerkinn en Hjerkinn Vandrerhjem Hjerkinnhus - Kongsvold Fjeldstue - uitzichtspunt Snøhetta - de berg Snøhetta als in de winter en in het voorjaar het Nationaal Park Dovrefjell en het Uitzichtspunt Snøhetta zijn gesloten wordt de route niet juist uigelijnd → zie dan het kaartje hiernaast Kaart google.nl/maps - idem als vorige, maar hier non-actieve schermafdruk als in de winter en in het voorjaar de bergweg naar het het Nationaal Park Dovrefjell en het Uitzichtspunt Snøhetta zijn gesloten wordt de route niet juist uigelijnd op google.nl/mapsVanuit Dombås en het gebied ten noorden ervan worden eland- en muskusossen-safari's georganiseerd (elg = eland, moskus = muskusos).
- de meeste wandeltochtjes beginnen in Hjerkinn, gaan in de richting van de berg “Snøhetta” en duren gemiddeld 6 uur
- vanaf de jeugdherberg “Hjerkinn Vandrerhjem Hjerkinnhus” wordt op elke vrijdagavond in de maand juli een safari per fiets georganiseerd.
 Deze tocht duurt 3 uur.
- over een safari op eigen gelegenheid vertellen we meer verderop in deze provincie onder vanaf Kongsvoll Fjeldstue een muskusos-safari op eigen gelegenheid
Kaart google.nl/maps - wegno.E6 tussen Hjerkinn en KongsvollMuskusossen worden ook wel direct aan de weg waargenomen, zoals is te lezen op home.caiway.nl/~svhengel. Het gaat in dit reisverslag om wegno.E6 tussen Hjerkinn (= provincie Oppland) en Kongsvold (of Kongsvoll) (= provincie Sør-Trøndelag).
Muskusossen hebben ook in de laatste ijstijd in Europa geleefd, maar zijn daarna uitgestorven. Men heeft tot tweemaal toe getracht de beesten te herintroduceren door ze over te laten komen van Groenland naar Hjerkinn, een dorpje ten noorden van Dombås aan wegno.E6. In 1931 waren dat er tien, maar deze zijn in de Tweede Wereldoorlog verdwenen. Tussen 1947 en 1953 heeft men het nogmaals geprobeerd, toen met 23 kalfjes en dat is gelukt. Een vijftal dieren uit deze Noorse populatie hebben zich in Zweden gevestigd en zich daar voortgeplant. Van de twee tot drie kuddes muskusossen die nu in Scandinavië voorkomen, is de grootste thuis op Dovrefjell: ongeveer 250 stuks.
De muskusos wordt max. 23 jaar oud. Muskusossen zijn dagdieren. 's Zomers leven ze in kuddes van ongeveer tien dieren, geleid door een ouder mannetje. De andere stieren leven gescheiden. 's Winters zijn de kudden wel gemengd en tellen ongeveer vijftig dieren.
muskusossen foto: © J. van der Kooij
De bronsttijd valt in juli en augustus en rivaliserende mannetjes stoten dan wel tien tot twintig keer met de koppen tegen elkaar. Bij deze gevechten stormen de dieren op elkaar af en de kopstoten zijn te horen tot wel 2 km in de omtrek. Mannetjes zijn na vijf jaar geslachtsrijp, vrouwtjes na twee jaar. Na een draagtijd van acht à negen maanden worden tussen eind april en midden juni de kalveren geboren: per worp één, soms twee kalveren.
Men heeft “alle redenen” de ossen met het nodige respect te bejegenen, zeker als er kalveren bij de groep zijn:
- ze halen 60 km/uur (ze zijn nauwer verwant aan geiten, schapen en gemzen dan aan runderen)
- ze wegen tussen de 225 en 445 kg
- en ze zullen niet aarzelen aan te vallen als ze zich bedreigt voelen
Men wordt geacht ruim (200 meter!) afstand te houden.
Vanaf Dombås vervolgen we met de voormalige handels- en pelgrimsroute tussen Oslo en Trondheim: de pelgrims waren destijds op weg naar de schrijn van Olav de Heilige in Trondheim. Trondheim was van 1031 tot aan de Reformatie in 1537 de belangrijkste bedevaartsplaats in Noord-Europa. (Oslo heette toen Christiana; Trondheim heette toen Nidaros). Over Trondheim vertellen we meer verderop in ons verhaal onder 2.9 provincie Sør-Trøndelag I De pelgrimsroute liep globaal via de huidige wegno.E6, Kaart google.nl/maps: route wegno.E6 van Trelleborg naar Kirkenes = 3100 kmde schier eindeloze zuid/noord-weg die loopt van zelfs het Zweedse Trelleborg (= ten zuiden van Malmö) tot het Noorse Kirkenes aan de Barentszee bij de Russische grens (volgens google.nl/maps écht precies 3.100 km).
- de Noorse pelgrimgeschiedenis en de connectie met Santiago de Compostela op
pilegrim.no = 
- pelgrimsroutes naar Nidaros = Trondheim op pilegrim.no
Wij gaan ook “op pelgrimstocht”: naar de Lofoten in de provincie Nordland. We volgen wegno.E6 de komende twee dagen, dus verdwalen zullen we niet. Het is een tweebaansweg, soms met grind, en de maximum snelheid = 90 km/uur. Tot de plaats Oppdal (= provincie Sør-Trøndelag) volgt deze weg de rivier de Driva. Hierna buigt de Driva af naar het westen langs wegno.70. Uiteindelijk mondt de rivier bij Sunndalsøra uit in de Sunndalsfjord. Op de heenreis naar, en op de terugreis van de Lofoten, nemen we grotendeels dezelfde route en om niemand te laten verdwalen zullen we de heen- en terugweg verweven tot één verhaal.
Kaart google.nl/maps: locaties Arnfinnsbrua - Hjerkinn - uitzichtspunt Snøhetta - de berg Snøhetta als in de winter en in het voorjaar het Nationaal Park Dovrefjell en het Uitzichtspunt Snøhetta zijn gesloten wordt de route niet juist uitgelijnd → zie dan het kaartje hiernaast Kaart google.nl/maps - idem als vorige, maar hier non-actieve schermafdruk als in de winter en in het voorjaar het Nationaal Park Dovrefjell en het Uitzichtspunt Snøhetta zijn gesloten wordt de route niet juist uitgelijnd op google.nl/mapsVanaf Dombås noordwaarts ligt aan weerszijden van wegno.E6 Nationaal Park Dovrefjell. Een stukje voor Hjerkinn (voorbij het meertje Vålasjøen en voor het meertje Avsjøen) ligt de beschermde brug “Arnfinnsbrua” uit 1825. Het verhaal gaat dat een zekere Arnfinn zijn weg naar de vrijheid verkreeg door de brug te bouwen. In werkelijkheid hebben 28 mannen 779 dagen aan de brug gewerkt.
Vervolgens springt ter hoogte van Hjerkinn op de weidse vlakte de besneeuwde bergtop “Snøhetta = Sneeuwhoed” in het oog: de op drie na hoogste berg van Noorwegen. De dagwandeling naar Snøhetta is een zeer bekende: hierna vertellen we er meer over. Echter, er is een prachtig uitzichtspunt in een schitterende omgeving tjonge jonge gebouwd op maar 1,5 km lopen vanaf de parkeerplaats (vlak aan wegno.E6 nabij Hjerkinn). Daarover vertellen we hierna meer.
Het gehucht Hjerkinn ligt op het hoogste punt van de weg over de Dovrefjell. Het biedt diverse overnachtingsmogelijkheden:
Wandelen over Kongeveien foto: © Hans Mispelaere -noorwegen.tv“2005 - Dit jaar werd het eens... Noorwegen”
- Bron: “41 bergtochten in Noorwegen”
(route: De Pelgrimsweg) van Jolanda Linschooten = ISBN 9789025750725 op jolandalinschooten.nl
- eenvoudige, uitzichtrijke tocht over een breed pad boven het Drivdal, duur ca. 4 uur
- start vanaf Hjerkinn Fjellstue
- eindpunt bij Kongsvold Fjeldstue
Vanaf Hjerkinn Fjellstue volgt men in noordelijke richting een breed pad omhoog naar Hjerkinnshøi (of: Hjerkinnshøe). Dit pad daalt later weer richting E6. Vervolgens gaat de route in noordoostelijke richting omhoog via de helling van Søndre Knutshø en buigt dan noordelijk af naar het historische hotel Kongsvold Fjeldstue.
- Bron: “41 bergtochten in Noorwegen” (route: De Panoramaberg)
van Jolanda Linschooten = ISBN 9789025750725 op jolandalinschooten.nl
- tocht over stenig terrein met mooi uitzicht over heel Dovrefjell, duur ca. 4 uur heen en terug
- start en eindpunt bij Kongsvold Fjellstue (= ?? moh.)
- deze wandeling vraagt iets meer conditie: de hoogteverschillen zijn groot
Vanaf Kongsvold Fjeldstue eerst zuidwaarts lopen over “Pilgrimsleden = de Pelgrimsweg” richting Hjerkinn tot het beekje Blesebekken. Vervolgens de oever hiervan omhoog volgen. Vanaf hier zijn er geen markeringen meer dan de steenmannetjes. Boven de boomgrens ziet men 3 toppen, waarvan de rechter Syndre Knutshøa is. Deze berg via de zuidwesthelling omhoog volgen: terug langs dezelfde route. De berg Knutshøa heeft voor Noorse begrippen een rijke flora vanwege de speciale grondsoort van kalk en leisteen: er zijn 420 (!!) plantensoorten geregistreerd.
Een steenmannetje is een stapel van natuursteen. Steenmannetjes komen wereldwijd voor. Een steenmannetje wordt wel gebruikt om een pad of de top van een heuvel te markeren. In het verleden zouden reizigers die onherbergzame gebieden doorkruisten, de gewoonte hebben gehad om onderweg stenen op te rapen en toe te voegen aan het eerstkomende steenmannetje dat ze tegenkwamen. Vooral in de mist als paden niet of nauwelijks zijn te herkennen zijn deze steenmannetjes nuttig om de weg te kunnen vinden: men loopt van het ene naar het volgende. Deze traditie vindt zijn oorsprong in de bronstijd. Men had de gewoonte om doodskisten (of een urn of beenderen) in een steenmannetje te bergen, zodat de kisten een opvallende positie kregen, vaak op een grote hoogte boven het dorp waar de overledene had gewoond.
informatiebordenlangs Vårstigen foto: onbekend
- Vårstigen is onderdeel van de oude koningsweg -zie hiervoor-
- de afstand is 6 km, de duur is 2 uur
- het pad begint 3 km ten noorden van Kongsvold Fjeldstue en eindigt bij de boerderij Nestasvollan
- langs de hele Vårstigen staan informatieborden over de locaties die men passeert
“Langs de E6 loopt nog een deel van de oude Kongevei tussen Oslo en Trondheim. Tot 1853 was de Vårstig de schrik van de reiziger, omdat de weg zo steil en smal was dat twee ruiters elkaar niet konden passeren: pas in 1704 was het pad zo breed dat de koning er met een koets voorbij kon. Nu is de Vårstig een geliefd wandelpad met fraaie uitzichten over het Drivdal”.
“In de lente wanneer de rivieren een hoge waterstand kregen, was het onmogelijk om het winterpad (dat beneden door het dal ging) te gebruiken. Op deze manier ontstond Vårstigen: zowel het pad als de naam”.
Deze wandeling behoort tot de meest kansrijke van heel Dovrefjell om muskusossen te zien. De route voert over eenvoudige wandelpaden door het brede Stroplsjødal.
- alleen tot de Kaldvella-rivier en terug duurt ca. 4 uur
- naar de onbemande berghut Reinheim en terug duurt ca. 7 uur - de Noorse bergsportvereniging DNT rept over 2 maal 5 uur
-
- overnachten in Reinheim (= 1.340 moh) is beslist een aanrader.
Er is eten te koop, hoewel het een afgesloten berghut is waarvoor men een DNT-sleutel moet hebben (van de Noorse bergsportvereniging DNT: hierna meer daarover).
Route:
- bij hotel Kongsvold Fjeldstue wegno.E6 oversteken en in zuidelijke richting naar de brug over de Driva-rivier
- wegwijzers “Reinheimhytta” volgen: eerst via een steil breed pad door een berkenbos omhoog naar het plateau, vervolgens door het weidse Stroplsjødal naar de voetbrug over de Kaldvella-rivier
- over de brug het pad in noordwestelijke richting blijven volgen tot de berghut Reinheim
Aan het begin van deze pagina schrijven we: ... men heeft “alle redenen” de ossen met het nodige respect te bejegenen ... . U vindt het terug onder muskusossen.
- wandeling van Kongsvold Fjeldstue naar de berghut Reinheim op ut.no
en door Sandra Munniks en Marko Heuver op sanmarko.nl = 
- zelfbedienings-berghut Reinheim op ut.no
- voor meer info over het gebruik van berghutten zie onze pagina
“berghutten in Noorwegen”
Een uitbreiding van deze wandeling - inkorten kan ook - wordt beschreven in het volgende artikel “Topptur til Snøhetta”.
Snøhetta Uitzichtspunt “Tverrfjellhytta” of: The Norwegian Wild Reindeer Centre Pavilion foto: © Ketil Jacobsen -fotografica.no
Een prachtig uitzicht vanuit een kijkhut: een stalen container met één glazen wand. Binnen is een openhaard opgehangen en met het hout dat klaar ligt mag een vuurtje worden gemaakt . Het gebouw uit 2011 is verkozen tot “World building of the Year”: de meest prestigieuze architectonische competitie ter wereld.
- vanaf de parkeerplaats is het een wandelingetje van 1,5 km
- geopend van mei tot oktober
“Topptur til Snøhetta” = Kaart kart.finn.no - locatie Snøhetta de wandeling naar Snøhetta (met of zonder beklimming)
“Sneeuwhoed” is met 2.286 m. de op drie na hoogste berg van Noorwegen. Het is een populaire wandelbestemming met tal van routemogelijkheden:
 Kaart google.nl/maps - provincie Oppland Kaart kart.finn.no - provincie Oppland roze lijn = provinciegrens
Oost-Noorwegen / Austlandet:
2.7 provincie Oppland III op de terugweg: - suggesties -
de letters A) t/m D) komen overeen met het kaartje gemaakt met google.nl/maps » Kaart google.nl/maps: locaties Kvitskriuprestan - Ridderspranget (The Knights Leap) - Gjende met Besseggen - Jotunheimvegen (wegno.Fv425) als in de winter en in het voorjaar de bergweg Jotunheimvegen is afgesloten wordt de route tussen Bygdin Flellhotel en Skåbu via wegno.425 niet juist uitgelijnd → zie dan het kaartje hiernaast Kaart google.nl/maps - idem als vorige, maar hier non-actieve schermafdruk als in de winter en in het voorjaar de bergweg Jotunheimvegen is afgesloten wordt de route tussen Bygdin Flellhotel en Skåbu via wegno.425 niet juist uitgelijnd op google.nl/maps
Kaart google.nl/maps - locatie Kvitskriuprestan Kaart kart.finn.no - locatie Kvitskriuprestan
A) Kvitskriuprestan: de Witte Priesters
Kvitskriuprestan / Kvitskriuprestene /Kvitskriuprestin: de Witte Priesters foto: © Paweł Kuźniar-commons.wikimedia.org
Vanuit Dombås rijdt men wegno.E6 42 km zuidelijker. 3 Kilometer vóór Otta, tussen de kerk en de oude brug bij Selsverket, gaat men linksaf op het weggetje naar Uldal(slie). Na een kilometer neemt men de tolweg aan de oever van de rivier Ula door het dal Uldalen: richting Mysuseter. Na 4 km vindt men een parkeerplaats waarvandaan men een steile wandeling naar het natuurfenomeen Kvitskriuprestan kan maken. Bij de parkeerplaats staan informatieborden over de ontstaansgeschiedenis van de Witte Priesters.
Het is een klein groepje pilaren van witte kalksteen, 6 m hoog met grote stenen erboven op. Deze stenen fungeren als paraplu. Boven bij de pilaren is een versperring die men niet mag overschrijden wegens instortingsgevaar. Kalksteenpilaren zijn bekend in de Alpen, maar in Scandinavië vindt men ze alleen hier aan de westkant van het Rondane Nasjonalpark. Sinds 1977 is dit beschermd gebied. Ze komen hier al 9.000 jaar voor. De huidige zijn echter pas 100 jaar oud. Bij droog weer zijn de pilaren keihard, bij vochtig weer worden ze week. Als ze ooit zullen omvallen zal het regenwater, doordat het een steile berghelling betreft, weer nieuwe pilaren aanmaken: de natuur zal echter weer járen nodig hebben.
Vanaf de Witte Priesters kan men een dagje besteden aan het rijden van de de toeristische route “Sognefjellsvegen”. Dit is wegno.55 tussen Lom en Gaupne (= in de provincie Sogn og Fjordane). De route loopt door de Jotunheimen, “het huis van de reuzen”, het hoogste bergland van noordelijk Europa. Het hoogste punt ligt op 1.434 meter. We vertelden er meer over eerder in ons verhaal onder 1.4 provincie Sogn og Fjordane I
Ridderspranget / Riddarspranget foto: © Sverre Stølen -exviking.net
Vanaf de Witte Priesters is het 55 km naar Ridderspranget. Men volgt wegno.E6 zuidwaarts tot Sjoa. Vandaar gaat het met wegno.257 tot Randsverk. Hier neemt men wegno.51 linksaf 5 kilometer naar de zijweg die naar Ridderspranget gaat. Vanaf het parkeerterrein is het een klein stukje wandelen naar waar de rivier de Sjoa door een nauwe kloof raast. Er zijn draaikolken en stroomversnellingen en er wordt gekajakt.
De kloof Ridderspranget is bekroond met de St. Olav's Roos: een zwaarwegend kwaliteitsstempel dat unieke bezienswaardigheden met wortels in de Noorse cultuur aangeeft.
De legende -en het informatiebord- vertelt dat hier de ridder Sigvat Kvie overheen sprong, met het mooie meisje Skårvangsola in zijn armen. Ze waren samen op de vlucht voor de ridder Ivar Gjesling. Uiteindelijk schijnt Sigvat een schadevergoeding te hebben betaald aan Ivar ... .
klim naar Besseggen
 |
links het groene Gjende = 984 moh rechts het blauwe Bessvatnet = 1.373 moh
 |
afdaling na Besseggen
 |
|
Vanaf Besseggen kijkt men uit over twee bergmeren: het Gjende -of Gjendin- en het Bessvatnet. De tocht is populair en wordt per jaar door wel 40.000 mensen (!!) gemaakt. “Besseggen graat” is een bergrichel, soms maar een paar meter breed, die de scheiding is tussen de twee meren. Het pad wordt ook het Peer Gynt-pad genoemd: een rendier met de legendarische Peer Gynt op z'n rug zou over de Besseggen-graat gerend zijn. Het woord “gjende” komt van “gandr” wat wandelstok betekent: het meer heeft deze vorm . Het Gjende is 20 km lang.
- Het is een redelijk zware tocht: 6 tot 8 uur over 17 km. Soms is het zo steil dat gelijktijdig handen- en voetenwerk vereist is.
- Route: de berghut Gjendesheim ligt aan wegno.51 en aan de oever van het Gjende-meer. Daarvandaan vertrekt vijf keer per dag een voetgangerspontje voor het tochtje van 20 minuten naar de berghut Memurubu, die halverwege het Gjende-meer op de oever staat.
Hiervandaan begint de wandeling. “Besseggen” staat op bordjes aangegeven. De tocht gaat terug tot de berghut Gjendesheim.
- Suggestie: denk er aan om, zelfs met mooi weer, wat extra kleding en eten mee te nemen.
“Het weer in de bergen kan in 15 minuten omslaan van goed naar slecht” (mist, regen, hagel, kou of wind).
Een soortgelijke wandeling is die naar Romsdalseggen = een bergketen van zon 10 kilometer lang tussen Venjesdalen en Åndalsnes. Hierover vertelden we eerder meer onder 2.5 provincie Møre og Romsdal II.
Kaart kart.finn.no: locaties berghut Gjendesheim - bergrichel Besseggen - berghutten Memurubu en GjendebuEen mooi verhaal is ook dat van Fred Triep. Hij heeft hier twee dagen gewandeld in omgekeerde volgorde: van Gjendeheim naar Besseggen (oeps : “Het is duidelijk, dat het lopen van dit traject in de omgekeerde richting gemakkelijker is”.). Vervolgens daalt hij af naar de berghut Memurubu alwaar hij overnacht. Memurubu is een bemande bergboerderij van de Noorse bergsportvereniging DNT (hierna meer over DNT). De tweede dag loopt hij verder naar het uiteinde van het Gjende-meer en bereikt hij de berghut Gjendebu. Vanaf Gjendebu vaart hij rond 16:00 uur met het pontje terug naar de andere kant van het meer. En zo is hij weer terug bij de berghut Gjendesheim.
- reisverslag van Fred Triep over de wandeling naar Bessegen / Memurubu / Gjendebu
op wandelwebsite.nl
- de bemande berghut Gjendesheim ligt vlak naast het pontje
turistforeningen.no
- Maurvangen Besseggen Fjellpark is een camping met hytter in Maurvangen: 2,5 km vanaf het pontje
maurvangen.no
- bij Bessheim Fjellstue og Hytter kan men ook kamperen: aan wegno.51, ± 5 km ten noorden van Gjendesheim
bessheim.no
- De bemande berghut Memurubu ligt halverwege het Gjendemeer en is te bereiken met de voetgangerspont
ut.no
- bemande berghut Gjendebu is DNT's oudste berghut, ligt aan de westkant van het Gjendemeer en is te bereiken met de voetgangerspont
gjendebu.com = en ut.no en turistforeningen.no
Knutshøe: de route foto: onbekend
Knutshøe: het uitzichtop Besseggen foto: © Lars Pothastvoorheen larsweb.nl
Dit is een alternatief voor de zwaardere wandeling naar Besseggen van hiervoor: minder steil en korter (4 of 6 uur). Knutshøe ligt aan de overkant/zuid-oostkant van het meer Gjende en vanaf de top kijkt men neer op Besseggen met daarop een sliert wandelaars.
“Maar Besseggen heeft één groot nadeel: het is er druk ... Wat weinigen weten is dat je vlakbij een andere prachtige kamwandeling kan maken, waar je zelfs op een mooie zomerdag slechts een enkeling zal ontmoeten.”
- De start is 3 km ten zuiden van Gjendesheim: aan wegno.51 bij de kleine parkeerplaats Vargebakken.
- Kort na vertrek westwaarts passeert men de brug over de kleine rivier Varga.
Hier staan routewijzers:
-
- A) óf linksaf een uur door het dal Leirungsdalen en vervolgens stroomafwaarts langs de rivier Leirungsåe langs een makkelijk pad. Daarna volgt een geleidelijke klim naar Knutshøe.
-
- AB) óf direct richting Knutshøryggen: het eerste stuk is weliswaar tamelijk steil (twee korte stukjes) maar de uitzichten maken het helemaal goed!
Terug kan natuurlijk via dezelfde routes. Nadeel is dat men dan het Gjende én de mooiste uitzichten in de rug heeft.
-
- B) Men kan daarom wellicht mooier rechtsaf en het padje naar Gjendeosen lopen: deze lus maakt er totaal 6 uur van.
Gjendeosen is de kiosk annex parkeerplaats bij het voetgangerspontje - hetzelfde pontje dat van Gjendesheim naar Besseggen vaart: zie het artikel over Besseggen hiervoor -.
Jotunheimvegen foto:onbekend
18 Kilometer ten zuiden van het Gjende kan men van wegno.51 afslaan oostwaarts op de Jotunheimvegen. De Jotunheimpas is een 45 km lange bergroute door een weids berglandschap met uitzichten op hoge toppen en uitgestrekte meren. Op de hoogvlakten grazen kuddes rendieren. In de winter en het voorjaar kan de bergweg echter afgesloten zijn ... . De tol tussen Bygdin en Skåbu is 100 NOK.
Skåbu is het hoogstgelegen permanent bewoonde dorp van Noorwegen. Bij Skåbu komt men terecht op wegno.255. Dit is een lus aan wegno.E6 -Dombås / Lillehammer-: van Vinstra naar Lillehammer. In 2007 is deze weg vernoemd naar de schrijver van het Noorse volkslied die ooit 35 jaar aan deze weg heeft gewoond: Bjørnstjerne Bjørnson (1832 - 1910). In 1903 ontving Bjørnson de Nobelprijs voor de literatuur. Hij was tevens dichter, jounalist en politicus.
De route gaat door de hoge bergvallei van Espedalen: men kan nog eens fraai terugkijken op het bergmassief Jotunheimen. Kaart google.nl/maps - locatie kopermijn VeslegruvaAan de zuidzijde van het meer Espedalsvatnet ligt aan een zijweggetje rechts van wegno.255 Veslegruva: een oude koper- en nikkelmijn.
Iets verderop aan wegno.255 ligt Helvete Naturpark met het kolkgat Helvete: een steen heeft ooit onder een gletsjer gelegen en middels kolkende bewegingen van water is in de rotsbodem een holte ontstaan. In het Noors heet zo'n slijpgat een “jettegryte”. Het park is geopend van 1 juli tot 15 augustus.
Bjørnsonvegen wordt afgesloten in het lagergelegen dal Vestre Gausdal met zijn mooie boerderijen. Kaart google.nl/maps - locatie AulestadHier vindt men bij het gehuchtje Follebu ook “Aulestad”, het vroegere woonhuis van Bjørnsterne Bjørnson met veel verzamelde kunst. Er worden rondleidingen gegeven van 18 mei tot 30 september. De toegangskaarten geven tevens toegang tot andere bezienswaardigheden in Lillehammer: Bjerkebæk, Maihaugen en het Olympisch Museum.
Op het routekaartje van peergyntvegen.no kan men ook het plaatsje Kvitfjell aan wegno.E6 terugvinden: u wellicht bekend van de skipistes en van de Olympische Spelen in 1994? In de buurt van Kvitfjell respectievelijk de Peer Gynt-vegen zijn aardige mountainbike-routes uitgezet.
Peer Gyntvegen foto: onbekend
“Niet spectaculair, maar zeer mooi en rustig”. Enigszins evenwijdig aan de route Bjørnsonvegen loopt de 65 km lange route “Peer Gyntvegen”. Peer Gyntvegen begint een stukje ten zuiden van Skåbu -zie hiervoor- bij Dalseter Høyfjellshotell. Het eindigt bij Svingsvoll: 5 kilometer vanaf Lillehammer. In Vinstra -aan wegno.E6 en vreemdgenoeg niet in de route opgenomen vindt men het graf van Peer Gynt. Ook vindt men er, in één van de originele gebouwen van de boerderij waar de historische Peer Gynt heeft gewoond, de Peer Gynt Samling. Deze tentoonstelling omvat foto's, plakaten, programma's, kostuums en boeken uit verschillende landen verzameld. Ook worden er als eerbetoon aan de lokale held bedrukte truien en bekers verkocht. Het hoogste punt ligt op 1.053 moh. De weg is alleen 's zomers geopend: gewoonlijk vanaf begin juni totdat de eerste sneeuw weer valt. Peer Gyntvegen is een onverharde bomveg = tolweg.
In opdracht van de Noorse regering maakte de toneelschrijver Henrik Ibsen (1828 - 1906) een rondreis om verhalen van het volk aan te horen. In het nabijgelegen dorp Vinstra schreef Ibsen de avonturen van de legendarische Peer Gynt op uit de mond van de bergbewoners. Deze verhalen verwerkte hij in een toneelstuk. Het hoofdthema van het toneelstuk is de al dan niet opzettelijke verwarring van leugen en waarheid door Peer, en zijn lang en steeds sterker wordende verhaal over zijn belevenissen in de bergen. Van Peer Gynt, die hier in de streek verschillende avonturen beleefde, wordt gezegd dat hij een natuurmens, dagdromer en uitstekend verteller was.
Edvard Grieg -Noorwegen's bekendste componist, pianist en dirigent- schreef op Henrik Ibsen's verzoek de muziek, en onder begeleiding van deze muziek kende het toneelstuk zijn eerste uitvoering in 1876. Later, in 1888 en 1891, selecteerde Grieg de beste uit het totaal van 23 delen en voegde ze, zonder op de volgorde te letten, samen tot twee suites van elk vier delen: de Peer Gynt Suite.
Citaat: digischool.nl“Peer Gynt behandelt het leven van een eenvoudige boerenzoon, die alle denkbare avonturen beleeft voor hij als oude man terugkeert in zijn geboortestreek en sterft. Het speelt zich af in de bergen van Noorwegen, tussen dorpelingen en kobolds (soort trollen), in Marokko, onder de Bedoeïenen, in een gekkenhuis in Caïro en aan boord van een schip. Als jonge man verleidt Peer een bruid op haar trouwdag en wordt verliefd op Solvejg, een jong meisje dat ook op de bruiloft is, en moet vluchten. Hij komt terecht bij de kobolts en verwekt een kind bij “De Groene Vrouw”. Dan bouwt hij een hut voor zichzelf in de bergen, waar Solvejg hem vindt en hem belooft dat ze altijd van hem zal houden. De kobolds komen echter hun rechten opeisen en weer moet Peer vluchten. Solvejg belooft op hem te wachten. Vele jaren later komt Peer terug in de hut om te sterven en vindt daar tot zijn vreugde Solvejg, die haar hele leven op hem gewacht heeft. Haar liefde verlost hem van zijn zonden en hij sterft in haar armen”.
Citaat: volkskrantreizen.nl“Peer Gynt, dat was de boer Peder Olson die van 1732 tot 1785 in Hågå woonde, een gehucht bij Vinstra. Indien we de verhalen ter plekke mogen geloven, was hij eigenaar van de boerderij Nordigard. Een boerderij met status, want na Gynt's -lees: Olson's- dood ontfermde er zich eerst de bisschop van Nitaros over, en vervolgens na de reformatie een Deense koning. Tegenwoordig is de hoeve privé- bezit. Dat is één mening. Maar voor hetzelfde geld was Peer Gynt de grootgrondbezitter Peder Lauritsen -of Lauritson- die in 1665 overleed (leeftijd onbekend) en ook al -heerlijk toeval- in Hågå woonde”.
Oostelijk evenwijdig aan wegno.E6 loopt wegno.3 met hieraan “Jutulhogget”: de grootste canyon van Noord-Europa. We vertellen meer over Jutulhogget direct hierna in de volgende provincie Hedmark. Er zijn verschillende routes naar Jutulhogget. Eén ervan is de bergweg Frissvegen: bij Ringebu aan wegno.E6 oostwaarts wegno.385 = tussen Ringebu en Atnmoen, over de hoogvlakte Ringebufjellet. Het hoogste punt van Friisvegen ligt op 1.158 m. In Ringebu staat een staafkerk uit de 13e eeuw. Vijftien minuten rijden vanaf Ringebu vindt men langs Frissvegen de camping “Friisvegen Turistsenter Måsåplassen” (ook met hytter). Vanaf Atnmoen neemt men linksaf wegno.3 tot het treinstation in Barkald. 500 Meter daarvandaan vindt men Jutulhogget (meer over Jutulhogget hierna in de provincie Hedmark). Frissvegen = 55 km lang, de totale afstand tussen Ringebu en Jutulhogget = 87 km.
|
↓ Naar top van volgende provincie = 2.8 Hedmark2 • 6 O P P L A N D |